شمایی از انواع سرنگ‌ها بر اساس نوع نوک سرنگ

یکی از روش‌های معمول تزریق محلول‌های دارویی به بدن بیماران جهت کنترل و درمان بیماری آن‏ها، استفاده از سرنگ می‌باشد. در هنگام تزريق، مواد دارويي با انجام عمل مکش وارد محفظه‌اي شده و سپس به بدن موجود زنده تزريق مي‌گردد. طبقه‌‌بندی‌های مختلف از نظر حجم، نوع نوک سرنگ، اجزا تشکیل دهنده و نوع سرنگ وجود دارد که حجم و نوع سرنگ دو مشخصه بسیار حائز اهمیت در معرفی و عرضه محصول در بازار می‌باشد. سرنگ‌ها را براساس حجم (بر حسب سی‌سی) می‌توان به سرنگ‌های 0/5، 1، 2، 2/5، 3، 5، 10، 20 و حتی 30 و 50 سی‌سی تقسیم‌بندی نمود. براساس نوع نوک سرنگ، سرنگ‌ها به 4 دسته سرنگ‌های سرپیچ‌دار (لوئرلاک)، سرنگ‌های اسلیپ یا شیب 6 درصد، سرنگ‌های خارج از مرکز، سرنگ کاتتری تقسیم می‌شوند که در شکل زیر نشان داده شده است. استفاده از سرنگ‌های اسلیپ و سرنگ‌های سرپیچ‌دار برای تزریق در انسان بسیار پرکاربرد می‌باشد.

در نوع دیگر از دسته‌بندی، سرنگ‌ها به دو دسته سرنگ‌های معمولی و خاص تقسیم می‌شوند. سرنگ‌های خاص، سرنگ‌هایی هستند که قابلیت انهدام سرنگ یا سرسوزن با روش‌های مختلف جهت جلوگیری از استفاده مجدد در آنها تعبیه شده است. سرنگ‌های خاص به دو دسته سرنگ‌های خودتخریب و ایمن تقسیم می‌شوند. یکی از معایب عمده استفاده از سرنگ‌های معمولی، قابلیت چند بار مصرف بودن آنها و نیز ایمن نبودن پرستاران و کارکنان خدماتی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در هنگام استفاده از آنها می‌باشد. سالانه تعداد زیادی از پرستاران و نیز کارکنان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به‌‌دلیل برخورد سرسوزن سرنگ با دستان یا پوست خود، نیدل استیک شده و دچار بیماری‌های مختلف می‌شوند. علاوه بر آن امکان استفاده از سرنگ‌ و سرسوزن‌های مصرف شده به روش غیر بهداشتی و احتمال شیوع بیماری‌هایی نظیر ایدز و هپاتیت وجود دارد. بنابراین امروزه تمایل به استفاده از سرنگ‌های خاص بیشتر شده و از این نظر برتری بیشتری را نسبت به سرنگ‌های معمولی دارا می‌باشند. به‌ عبارت دیگر، اهمیت استراتژیک استفاده از سرنگ‌های خاص حتی از سرنگ‌های معمولی بیشتر بوده و امروزه میزان رشد تولید این نوع از سرنگ‌ها در حال افزایش می‌باشد. هم ‌اکنون مدل‌های مختلفی از سرنگ‌های ایمن در کشورهای توسعه یافته تولید می‌گردد که با توجه به پایین بودن هزینه سرانه سلامت در آن کشورها (به‌ دلیل حمایت دولت‌ها از این‌گونه تولیدات) با قیمت‌های متناسب آن کشور عرضه می‌گردد.